Nowe stawki VAT od 1 lipca 2020 r. – jak się zmieniają?

Rewolucja dotycząca skomplikowanych zasad wykorzystania stawek VAT przez przedsiębiorców rozpoczęła się już w listopadzie 2019 roku. Wówczas w życie weszły przepisy o nowej matrycy stawek VAT i Wiążącej Informacji Stawkowej (WIS). Co to oznacza dla firm?

Wiążąca Informacja Stawkowa, czyli ochrona dla przedsiębiorców

Już od listopada osoby odprowadzające podatek od towarów i usług mogą korzystać z nowej instytucji. Wiążąca Informacja Stawkowa ma ułatwić przedsiębiorcom ustalenie stawki VAT odpowiedniej dla danej transakcji. Co najistotniejsze, zastosowanie się do niej daje firmom gwarancję prawidłowej interpretacji przepisów i chroni je przed ewentualnymi karami skarbowymi. Taką informację wydaje dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej na wniosek podatnika, za który opłata wynosi 40 zł. Co do zasady już teraz można skorzystać z WIS, jednak tylko w odniesieniu do przyszłego stanu prawnego obowiązującego od 1 lipca 2020 roku.

Jakie dane znajdą się w WIS? Będzie ona zawierać opis towaru lub usługi, przeszeregowaną do niej klasyfikację i właściwą stawkę podatku. Uwaga: informacja dotyczy jednego towaru lub jednej usługi, co oznacza, że w przypadku każdego produktu niezbędne będzie złożenie odrębnego wniosku.

Kto może wnioskować o taką decyzję administracyjną? Mogą to robić niemalże wszyscy przedsiębiorcy. Warunkiem jest posiadanie numeru NIP albo dokonywanie lub zamiar dokonywania sprzedaży obłożonej podatkiem VAT.

Mniej skomplikowane stawki VAT

Obecny system stawek VAT jest oparty na obszernym wykazie stworzonym 12 lat temu, czyli Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług. Jak podkreśla Ministerstwo Finansów, rejestr ten jest rozbudowany i skomplikowany w odbiorze[1]. Nowa matryca stawek VAT w zakresie towarów zamienia PKWiU z 2008 roku na Nomenklaturę scaloną (CN) i Polską Klasyfikację Obiektów Budowlanych (PKOB). Nomenklatura scalona to wykaz towarów umożliwiający ich klasyfikację dla potrzeb obrotu międzynarodowego, statystyk handlu zagranicznego Unii Europejskiej oraz obrotu wewnątrzwspólnotowego. W zakresie usług obowiązywać będzie Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług (PKWiU 2015).

Nowa klasyfikacja towarów i usług ma pomóc w ich identyfikacji i w prawidłowym przyporządkowaniu stawki VAT. Same stawki podatku także ulegną zmianie – w większości zostaną ujednolicone i zmniejszone. Przedsiębiorcy nie będą musieli zastanawiać się, jaka jest obowiązująca stawka np. przy sprzedaży pączków, które jak dotąd mogą być opodatkowane na trzy sposoby. Nowa matryca VAT zakłada objęcie jedną stawką w jak największym stopniu całych grup towarowych.

Jak zmienią się stawki VAT od 1 lipca?

Przykładowo artykuły higienicznie będą objęte podatkiem w wysokości 5% zamiast 8%. Podobna obniżka dotyczy produktów dla dzieci i niemowląt, tj. żywności, smoczków czy pieluszek. Z 8% do 5% zmaleje też VAT na cytrusy i owoce tropikalne, a także żywność dietetyczną. Z najwyższej, 23-procentowej stawki do najniższej, 5-procentowej spadnie opodatkowanie niektórych rodzajów pieczywa i ciastek, a także przypraw takich jak musztarda czy pieprz.

Nie wszystko jednak będzie tańsze. Wyższą stawką zostaną objęte np. owoce morza, co może pociągnąć za sobą wzrost cen w restauracjach. Posiłek, który zawierał będzie homary, kraby, krewetki czy mięczaki, opodatkowany będzie 23-procentową stawką VAT. Zdrożeje też drewno opałowe i lód używany w celach spożywczych. Te produkty opatrzone będą najwyższą stawką.

Nie zmieni się natomiast VAT na wybory medyczne, środki odkażające czy szeroko rozumiane usługi związane z kulturą i gastronomią. W stosunku do tych towarów i usług utrzymana będzie 8-procentowa stawka.

Warto nadmienić, że część stawek zmieniła się już 1 listopada 2019 roku. Obniżono wówczas podatek na e-booki: z 23% do 5%. Prasa elektroniczna objęta jest odtąd nie 23-procentową, lecz 8-procentową stawką.

[1] Matryca stawek VAT, https://www.podatki.gov.pl/vat/abc-vat/matryca-stawek-vat/